همه چیز درباره دیابت نوع یک

دیابت نوع یک که در گذشته دیابت وابسته به انسولین نامیده می شد هر سنی را در بر می گیرد اما در کودکان و جوانان شایع تر است. معمولا زیر ۲۰ سال اتفاق می افتد. دیابت نوع یک در برگیرنده ۵ – ۱۰ % از انواع دیابت است.

علت بروز دیابت نوع یک

علت اصلی دیابت نوع یک مشخص نیست. این شرایط معمولا به صورت حاد و ناگهانی اتفاق می افتد. یکی از علل مطرح شده  برای این بیماری تخریب سلولهای بتای لوزالمعده توسط سیستم ایمنی بدن فرد می باشد. در این شرایط به دلیل عدم تولید انسولین توسط لوزالمعده قندخون به طور ناگهانی افزایش می یابد و باید سریعا با تزریق انسولین قندخون را کنترل نمود. عدم درمان دیابت نوع یک تهدیدکننده زندگی است.

علایم دیابت نوع یک

علایم دیابت نوع یک، معمولا به طور ناگهانی در طی چند روز تا چند هفته بروز می کند و علت آن افزایش قندخون در این بیماران می باشد. در ابتدا، علایم ممکن است با بیماری دیگری مثلا آنفلوانزا اشتباه گرفته شود.

علایم قندخون بالا شامل:

۱- تکرر ادرار: که به طور قابل توجه در شب اتفاق می افتد. علت آن قندخون بالا در این بیماران است. در این حالت کلیه ها سعی در دفع قند اضافی در خون از طریق ادرار را دارند. به همین دلیل فرد مبتلا آب زیادی را از دست می دهد. دفع آب بیشتر به معنای رفتن بیشتر به سرویس بهداشتی می باشد.

۲- تشنگی زیاد: این حالت زمانی اتفاق می افتد که بدن آب زیادی را از دست داده و اصطلاحا دهیدراته ( کم آب ) شده است. به دنبال این حالت بیمار احساس تشنگی زیاد می کند.

۳- کاهش وزن بدون علت مشخص، یکی از علل این کاهش وزن، کم آبی بدن می باشد. دلیل دیگر، دفع قند از طریق ادرار به جای جذب آن توسط بدن می باشد.

۴- گرسنگی زیاد، به دلیل دفع کالری از طریق ادرار و عدم جذب آن توسط بدن فرد احساس گرسنگی مداوم دارد.

۵- تاری دید، به دنبال بالا رفتن قندخون , تجمع قند در عدسی ( لنز ) چشم اتفاق می افتد. تجمع قند سبب جذب آب زیاد به داخل چشم می شود. در نتیجه تغییر در حالت عدسی چشم ایجاد می شود و به دنبال آن تاری دید اتفاق می افتد.

۶- احساس خستگی، در این حالت بدن قادر به استفاده از کالری های دریافتی نمی باشد و در نتیجه قادر به تامین انرژی مورد نیاز خود نخواهد بود.

منبع: www.webmd.com

تشخیص دیابت نوع یک

چندین تست برای تشخیص دیابت نوع یک وجود دارد:

. تست قندخون تصادفی. این تست اولین تست غربال گری برای دیابت نوع یک می باشد. یک نمونه خون به صورت تصادفی گرفته می شود. بدون توجه به زمان دریافت موادغذایی، قندخون بالاتر از ۲۰۰ میلی گرم بر دسی لیتر ابتلا به دیابت را مطرح می کند.

. تست هموگلوبین گلیکوزیله ( تست A1C ) . این تست میانگین قندخون در طی سه ماه گذشته را نشان می دهد. نتیجه تست بالاتر از ۶٫۵ % یا بیشتر  نشان دهنده دیابت است.

. تست قندخون ناشتا. تست قندخون در شرایط ناشتایی به مدت ۸ تا ۱۰ ساعت انجام می شود. نتیجه تست قندخون ۱۲۶ میلی گرم بر دسی لیتر یا بیشتر نشان دهنده دیابت نوع یک است.

تست های اضافی

پزشک ممکن است تست های دیگری را برای تایید دیابت کودک درخواست کند. بهتر است بین دیابت نوع یک و نوع دو وجه افتراق گذاشته شود زیرا روش های درمانی این دو نوع دیابت متفاوت است.

سایر تست ها عبارتند از:

. تست خون برای بررسی وجود آنتی بادی هایی

که در دیابت نوع یک شایع هستند.

. تست ادرار برای بررسی حضور کتونها

برخی از افراد، ممکن است درباره ی  تست های آنتی بادی که به تشخیص دیابت نوع یک کمک می کنند چیزی نشنیده باشند. تست خون آنتی بادی های خاص بدن که به سلولهای بتای پانکراس حمله می کنند را اندازه گیری می کند.

آمادگی خاصی برای انجام تست آنتی بادی نیاز نیست. ۵ تست آنتی بادی وجود دارد. هر کدام از آنها آنتی بادی های متفاوتی را اندازه گیری می کنند. برای تست سی پپتاید نیاز به ناشتا بودن است. چند تست با هم انجام می شود زیرا یک تست منفرد ممکن است نتیجه منفی در تشخیص دیابت نوع یک داشته باشد.

۱-سی پپتاید – به جای اندازه گیری آنتی بادی ها ، این تست مقدار سی پپتاید را در خون اندازه گیری می کند. به این دلیل که سطح این پپتاید با سطح انسولین در بدن هماهنگ است، این تست نشان میدهد که چه میزان انسولین در بدن در حال تولید می باشد. سطح پایین سی پپتاید و انسولین معمولا نشان دهنده دیابت نوع یک می باشد.

۲-اتوآنتی بادی های گلوتامیک اسید دی کربوکسیلاز- این تست تولید آنتی بادی های مخالف یک آنزیم خاص در سلولهای بتای پانکراس که انسولین را تولید می کنند را جستجو می کند.

۳-اتوآنتی بادی های انسولین- این تست آنتی بادی های حمله کننده به انسولین را بررسی می کند.

۴-اتوآنتی بادی های IA.2A . این تست آنتی بادی های مخالف یک آنزیم خاص در سلول های بتا را اندازه گیری می کند.

مبنع: www.mayoclinic.org

 

درمان دیابت نوع یک

هیچ راهی برای پیشگیری از دیابت نوع یک وجود ندارد. هدف از درمان در دیابت نوع یک، این است که قندخون را تا حد امکان به میزان طبیعی نزدیک کنیم، به این ترتیب، پیشرفت عوارض بلند مدت دیابت که نتیجه آن آسیب رسیدن به اعضای بدن است، کند یا متوقف می شود و شخص می تواند به زندگی عادی و طبیعی خود ادامه دهد

۷ روش در درمان دیابت نوع یک وجود دارد:

۱- روش تزریق روزانه انسولین

۲- دستگاه پمپ انسولین

۳- کنترل قندخون چندین بار در روز توسط دستگاه کنترل قندخون

۴- برنامه ریزی رژیم غذایی مناسب ( فرد دیابتی باید سه وعده اصلی غذایی و سه تا چهار میان وعده را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجاند.)

۵- فعالیت منظم بدنی: انجام فعالیت منظم ورزشی در استفاده موثرتر از انسولین به بدن کمک می کند. کنترل قندخون همچنین در کاهش خطر بیماریهای قلبی و عروقی موثر است.

۶- ویزیت های منظم پزشکی: در ملاقات با پزشک تست های غربال گری و معاینات لازم جهت شناسایی نشانه های عوارض دیابت مثل بیماری چشمی ، کلیوی ، قلبی عروقی و صدمه به اعصاب را بررسی می شود.

۷- ترک مصرف دخانیات

برقراری نظم در بخشهای مختلف زندگی روزانه افراد دیابتی بسیار حائز اهمیت است. با داشتن نظم در برنامه غذایی ( مقدار و زمان مصرف وعده ها و میان وعده ها ) همچنین فعالیت بدنی ( زمان و مدت انجام فعالیت بدنی ) پیش بینی روند کنترل قندخون آسان تر خواهد شد. بنابراین داشتن برنامه منظم روزانه به شما در کنترل موثر دیابت کمک زیادی می کند.

منبع: www.webmd.com